Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753
Roumulèio(-de-Colonna)
Romulea columnae
Iridaceae
Noms en français : Romulée à petites fleurs, Romulée de Colonna.
Descripcioun :Aquesto roumulèio trachis dins li pelouso sablouso pas trop liuen de la mar o dins li pocho argielouso de garrigo. La fau cerca en fin d'ivèr que flouris d'ouro dins l'annado. Romulea columnae rèsto pas bèn grando. La flour, pulèu pichoto, èi blanco emé lou founs jauno. Li fueio soun longo (6 à 13 cm), bèn verdo e espesso à la baso. La brateolo a lou mitan verd mai estré que li bord.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. D'estùdi d'aro an moustra qu'avié de prouprieta anti-óussidanto.
Port : Erbo
Taio : 3 à 15 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Romulea
Famiho : Iridaceae
Ordre : Iridaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 6 à 8 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Pelouso umido
- Prado marino
- Trepadou
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Romulea columnae Sebast. & Mauri, 1818